SPIS TREŚCI
GMO – zmiany w genach rośliny
Kupując produkty w sklepie kierujemy się ich wyglądem. Wybieramy okazy dorodne, pachnące, świeże. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, że mogą być to produkty GMO.
Zmiany w roślinach GM dokonywane są na zasadzie: wprowadzenia obcego genu z innego organizmu do rośliny; zmiany aktywności poszczególnego genu, który występuje już w modyfikowanej roślinie; kopiowania genu występującego w roślinie GM i wprowadzania tych
kopii do rośliny.
organizmy, których geny zostały zmienione
przez człowieka w celu uzyskania ich nowych
korzystniejszych cech.
Zabiegi te najczęściej są stosowane, aby roślinę udoskonalić.
Modyfikacje genetyczne prowadzą do:
- zwiększenia wielkości owoców i warzyw,
- polepszenia wyglądu, smaku i zapachu roślin,
- wydłużenia świeżości owoców i warzyw,
- zwiększenia odporności na choroby i szkodniki (np. rośliny produkują toksynę, które zabijają jej naturalne szkodniki),
- wytworzenia odporności na środki chwastobójcze,
- zwiększenia tolerancji na niekorzystne warunki atmosferyczne (np. mrozy, susze),
- zmiany poziomu produkcji niektórych substancji (np. kawa z mniejszą ilością kofeiny, ryż z większą zawartością witaminy A).
Niekiedy na skutek tych modyfikacji powstają nietypowe rośliny, takie jak: pomidory o zabarwieniu niebieskim lub czarnym o właściwościach antynowotworowych, graplle (połączenie winogrona z jabłkiem), pluot (śliwkomorele), tangelo (hybryda mandarynki i grejpfruta), lemato (będące połączeniem pomidora i cytryny). Najwięcej GM powstaje w Stanach Zjednoczonych, Brazylii, Argentynie, Kanadzie, Indiach, Chinach, Paragwaju,
Pakistanie, RPA, Urugwaju. W Unii Europejskiej obecnie dozwolona jest jedynie uprawa kukurydzy MON 810. Polski rząd również nie jest entuzjastą GMO, dlatego w maju br. przyjął nowelizację ustawy o GMO. Nowelizacja ta zakłada zwiększenie poziomu bezpieczeństwa ludzi i środowiska.
GMO może stanowić zagrożenie, wynikające m.in. z:
- pojawiania się reakcji alergicznych po zjedzeniu roślin GM,
- toksyczności roślin modyfikowanych (środki chwastobójcze kumulują się w roślinach GM, a produkowane przez rośliny toksyny mogą być niebezpieczne nie tylko dla szkodników, ale także dla ludzi),
- niebezpieczeństwa powstania „superchwastów” i „superszkodników” (geny odporności na środki chwastobójcze mogą zostać przekazane przez pyłek kwiatowy, a rośliny wytwarzające toksyny mogą pomóc uodpornić się szkodnikom na pestycydy).
Do roślin najczęściej modyfikowanych genetycznie należą: ziemniaki, buraki cukrowe, kukurydza, pomidory, soja, melony. Wpływ GMO jest nadal niezbadany do końca. Nie
stwierdzono jednoznacznie, czy GM nie powoduje negatywnych skutków w organizmach ludzi, dlatego organizmy genetycznie modyfikowane powinny pozostawać w laboratorium, w celu rzetelnego określenia skutków ich wykorzystania.
