Problematyka ochrony środowiska staje się coraz bardziej paląca i nieustannie zastanawiamy się, jak skutecznie przeciwdziałać negatywnym skutkom naszej konsumpcji. Recykling to jedno z kluczowych haseł, które zyskało na znaczeniu w walce o zachowanie równowagi ekosystemów. Jednak coraz częściej pojawia się także kwestia opłat produktowych, mających na celu ograniczenie ilości odpadów i stymulowanie działań proekologicznych. Jak zatem uniknąć tego rodzaju zobowiązań, jednocześnie dbając o środowisko?
Recykling, jako element odpowiedzialnej konsumpcji, staje się naszym sprzymierzeńcem w walce o ochronę planety. Separacja odpadów, zbieranie surowców wtórnych i ich ponowne wykorzystanie to nie tylko trendy, ale przede wszystkim świadome wybory, które mogą znacząco wpłynąć na redukcję ilości odpadów. Firmy coraz częściej inwestują w procesy recyklingu, a konsumenci zaczynają doceniać wartość przedmiotów, które mogą być poddane ponownej obróbce. Opłata opakowaniowa, choć spotykana z niechęcią, ma swoje uzasadnienie w trosce o środowisko. To narzędzie, które ma odwieść od nadmiernego używania jednorazowych opakowań i produktów. Jednak czy istnieje sposób, jak uniknąć opłaty produktowej, nie rezygnując z dbałości o planetę?
SPIS TREŚCI
Co to jest opłata produktowa?
Opłata produktowa, nazywana też opakowaniową, nakładana jest na każdego przedsiębiorcę, który zdecydował się na wprowadzanie tych produktów na rynek, na przykład poprzez ich sprzedaż lub sprzedaż produktów w nich zawartych. W związku z tym, że takiego przedsiębiorcę nazywamy wprowadzającym, ma on obowiązek zapewnić jak najwyższy (wynikający z ustawy) poziom recyklingu oraz odzysku tych opakowań, które za pośrednictwem jego działalności trafiają do obrotu. Wśród specjalistów często zobowiązanie to nazywane jest także karą, którą płacić muszą osoby prowadzące własne przedsiębiorstwo. Jednak organizacjom środowiskowym nie chodzi o to, aby tylko karać właścicieli firm, a wręcz przeciwnie. Ustawy chcą ich skłonić do poszukiwania rozwiązań w celu zmniejszenia ilości opakowań, które trafiają na rynek w związku z prowadzoną działalnością. Przyczynia się to także do bardziej świadomego postępowania ze wszystkimi odpadami opakowaniowymi.
Kto podlega opłacie produktowej?
Art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 542 ze zm.) mówi o wprowadzających produkty w opakowaniach i odpady opakowaniowe na rynek. Każdy z nich jest zobowiązany zapewnić recykling i odzysk wszystkich opakowań, które wprowadza. Jeśli z jakiegoś powodu firma nie będzie w stanie zapewnić odzysku dla określonej ilości tych produktów, konieczne jest uiszczenie opłaty.
Sprawdź >> Doradztwo środowiskowe dla firm
Kto płaci opłatę produktową?
Konieczność zapłacenia opłaty opakowaniowej dotyczy:
- punktów gastronomicznych oferujących żywność na wynos (restauracje, pizzerie itp.);
- kawiarni wydających kawę na wynos w papierowych kubeczkach;
- producentów towarów codziennego użytku, którzy wytworzony produkt pakują do kartonów, worków, owijają folią stretch lub umieszczają na palecie;
- przedsiębiorców zajmujących się działalnością konfekcjonowaną;
- przedsiębiorców, którzy jako pierwsi wprowadzają na rynek polski produkt w opakowaniu (np. importerzy towarów w opakowaniach);
- sklepów internetowych, które pakują do wysyłki towar w opakowania zbiorcze.
Ile wynosi opłata produktowa?
Wysokość opłat związanych z wprowadzaniem na rynek produktów opakowaniowych lub w opakowaniu jest obliczana zgodnie z przepisami zawartymi w Ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Wartości te można precyzyjnie wyznaczyć według wzoru dostępnego w Załączniku 2., uwzględniając stawkę za 1 kg danego rodzaju odpadu oraz jego masę całkowitą. Norma ta dotyczy opakowań zarówno z bieżącego roku, jak i poprzednich lat, jeśli były wprowadzane do obrotu. Działając zgodnie z powyższymi przepisami, przedsiębiorcy mogą precyzyjnie obliczyć wysokość zobowiązań związanych z wprowadzaniem opakowań na rynek. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dokładność danych dotyczących rodzaju odpadu oraz jego masy całkowitej jest kluczowa dla prawidłowego ustalenia opłat. Stawki są ustalone zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2014 roku:
- tworzywo sztuczne – 2,70 zł
- aluminium – 1,40 zł
- stal w tym blacha stalowa – 0,80 zł
- papier i tektura – 0,70 zł
- szkło – 0,30 zł
- drewno – 0,30 zł
- pozostałe – 1,00 zł
Jak uniknąć opłaty produktowej? O tym przeczytasz w następnych akapitach.
Sprawdź >> Audyt opłaty środowiskowe
Co grozi za niepłacenie opłaty produktowej?
Niepłacenie opłaty produktowej w Polsce może skutkować poważnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy podmiot wprowadzający produkty lub opakowania na rynek polski ma obowiązek uregulowania normy produktowej zgodnie z ustawą z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Zobowiązanie należy wnieść do dnia 15 marca za poprzedni rok na konto Urzędu Marszałkowskiego, właściwego dla miejsca siedziby firmy. Jeśli firma zarejestrowana jest za granicą, konto, na które należy dokonać wpłaty, należy do Urzędu Marszałkowskiego w Warszawie.
Brak terminowego złożenia sprawozdań za wprowadzone do obrotu produkty lub opakowania może skutkować nałożeniem kary pieniężnej w szerokim przedziale, sięgającym od 10 000 do nawet 1 000 000 zł. Ta znacząca sankcja ma na celu zmuszenie przedsiębiorców do rzetelnego spełniania swoich obowiązków związanych z opłatą produktową. Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących prowadzenia ewidencji opakowań oraz brak uzyskania wpisu do rejestru podlega sankcji nałożonej przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. Dlatego przedsiębiorcy powinni skrupulatnie przestrzegać przepisów oraz regularnie składać wymagane dokumenty, aby uniknąć niekorzystnych skutków związanych z niepłaceniem opłaty opakowaniowej.
Jak uniknąć płacenia opłaty produktowej?
Istnieje możliwość uniknięcia normy opakowaniowej wynikającej z ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi poprzez skorzystanie ze wsparcia de minimis, będącego formą pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Jak uniknąć opłaty produktowej i jak się o to ubiegać? Aby skorzystać z tej opcji, konieczne jest złożenie wniosku do Marszałka Województwa do 15 marca każdego roku. Warto podkreślić, że terminowe złożenie dokumentów jest kluczowe, aby uniknąć utraty prawa do zwolnienia z opłaty produktowej. W samym wniosku musi znaleźć się zaświadczenie o pomocy de minimis, zgodnie z postanowieniami art. 37. ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. dotyczącej postępowania w sprawach pomocy publicznej.
Działanie w ramach tego przepisu umożliwia przedsiębiorcom korzystanie z preferencyjnych warunków finansowania, zgodnych z regulacjami Unii Europejskiej. Należy podkreślić, że utrzymanie terminu składania dokumentów jest kluczowe, ponieważ opóźnienie w procesie składania wniosku może skutkować utratą prawa do zwolnienia z opłaty opakowaniowej. Pozytywna odpowiedź na wniosek równoznaczna jest z udzieleniem pomocy, a zastosowanie tego zwolnienia umożliwia przedsiębiorcom uniknięcie zobowiązań produktowych. Podobnie jak w przypadku terminowych wpłat, terminowe złożenie dokumentów jest niezbędne do uzyskania korzyści związanej ze zwolnieniem z normy produktowej. Działanie zgodnie z przepisami i terminami jest kluczowe dla skutecznego skorzystania z możliwości zwolnienia z opłaty produktowej i utrzymania preferencyjnych warunków finansowania.
