Stanowimy część środowiska naturalnego, w którym żyjemy. Często o tym zapominamy i niszczymy swoje otoczenie. Warto zobaczyć to, co nie zostało jeszcze zniszczone przez człowieka i co robi wrażenie. W Polsce mamy liczne pomniki przyrody. Niektóre są wiekowe i mają ciekawą historię. Jednym z takich pomników przyrody jest cis pospolity w Henrykowie Lubańskim w gminie Lubań na Dolnym Śląsku.
Jest to najstarsze drzewo w granicach Polski i prawdopodobnie w Europie Środkowej. Jego historia zaczyna się około 750 r., czyli ponad 200 lat przed Chrztem Polski. Do dnia dzisiejszego nie nadano mu żadnej oficjalnej nazwy. Często spotyka się określenie „cis henrykowski”. Ten pomnik przyrody przez wiele lat swojej żywotności narażony był na wiele zagrożeń.
W 1813 r. jego pień pocięli szablami Kozacy.Najgorsza dla drzewa była jednak zawierucha z 1989 r. w wyniku której uszkodzeniu uległa jedna z odnóg. Wówczas cis stracił na swoim obwodzie, który wcześniej wynosił 5 metrów. Wysokość drzewa szacuje się na około 15 metrów. Od kilku lat gmina Lubań podejmuje przedsięwzięcia mające na celu poprawienie estetyki wokół „wiekowego” i jakże cennego pomnika przyrody. Cis w życiu mieszkańców Henrykowa Lubańskiego pełni bardzo ważną rolę. Corocznie są organizowane „Imieniny Henryka i Henryki oraz Henrykowa Lubańskiego”, podczas których znane osoby w Henrykowie Lubańskim w alei cisów sadzą nowe drzewka. Miejscowi wytwarzają również korale cisowe.
Źródło: MiniLO&Aniela 2/2013, str.34-35