SPRAWOZDANIA O ODPADACH OPAKOWANIOWYCH

Co to jest opakowanie?

Definicja opakowania znajduje się w art. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu opakowaniem jest wyrób, w tym wyrób bezzwrotny, wykonany z jakiegokolwiek materiału, przeznaczony do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczenia lub prezentacji produktów, od surowców do towarów przetworzonych.

Za opakowanie uważa się:

wyrób spełniający funkcje opakowania, bez uszczerbku dla innych funkcji, jakie opakowanie może spełniać, z wyłączeniem wyrobu, którego wszystkie elementy są przeznaczone do wspólnego użycia, spożycia lub usunięcia, stanowiącego integralną część produktu oraz niezbędnego do przechowywania, utrzymywania lub zabezpieczania produktu w całym cyklu i okresie jego funkcjonowania,
wyrób spełniający funkcje opakowania (wytworzony i przeznaczony do wypełniania w punkcie sprzedaży albo jednorazowego użytku – sprzedany, wypełniony wytworzony lub przeznaczony do wypełniania w punkcie sprzedaży),
część składową opakowania oraz złączony z opakowaniem element pomocniczy, spełniające funkcje opakowania, z tym że element pomocniczy przyczepiony bezpośrednio lub przymocowany do produktu uważa się za opakowanie, z wyłączeniem elementu stanowiącego integralną część produktu, który jest przeznaczony do wspólnego użycia lub usunięcia.

W celu ułatwienia posługiwania się poprawną nomenklaturą i dokonywania prawidłowej kategoryzacji, minister właściwy do spraw klimatu określa w drodze rozporządzenia przykładowy wykaz wyrobów (w tym części składowych opakowań oraz złączonych z wyrobem elementów pomocniczych), które uznaje się lub nie uznaje się za opakowanie, kierując się potrzebą zapewnienia jednolitego uznawania wyrobów za opakowanie.

Zgodnie z tym aktem normatywnym, wyroby uznawane za opakowanie to między innymi:

pudełka po słodyczach,
folia pokrywająca opakowania płyt CD,
papierowe i wykonane z tworzywa sztucznego torby na zakupy,
jednorazowe talerze lub kubki, czy pudełka od zapałek.

Natomiast wyroby niebędące opakowaniami to chociażby:

sprzedawane oddzielnie wieszaki na ubrania,
pudełka na narzędzia,
osłonki wyrobów wędliniarskich,
wkłady do drukarek,
mieszadełka do napojów,
czy jednorazowe sztućce.

Trzeba jednak mieć świadomość, że nie jest to katalog zamknięty, tylko przykładowe wyliczenie.

Jakie są najważniejsze funkcje opakowań?

Najczęściej wskazuje się, że jest to: funkcja ochronna (zabezpieczenie przed uszkodzeniami na przykład podczas magazynowania lub transportu), logistyczna, informacyjna, zarządzająca, użytkowa oraz estetyczno-marketingowa (wypromowanie produktu i zachęcenie do zakupienia go). Opakowania służą również identyfikacji towaru oraz optymalizowaniu i porządkowaniu przestrzeni, na której składowane są określone ładunki.

Jakie są rodzaje opakowań?

We wskazanym akcie prawnym przedstawione są również rodzaje opakowań. Zgodnie z tym podziałem wyróżniamy:

opakowania jednostkowe – służące do przekazywania produktu użytkownikowi w miejscu zakupu,
opakowania zbiorcze – zawierające wielokrotność opakowań jednostkowych produktów, niezależnie od tego, czy są one przekazywane użytkownikowi, czy też służą zaopatrywaniu punktów sprzedaży i które można zdjąć z produktu bez naruszania cech produktu,
opakowania transportowe – służące do transportu produktów w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych w celu zapobiegania uszkodzeniom produktów, z wyłączeniem kontenerów do transportu drogowego, kolejowego, wodnego lub lotniczego.

Dodatkowo, zwracając uwagę na zakres wykorzystania, mówi się o opakowaniach jednorazowych, wyrzucanych zaraz po użyciu lub o opakowaniach wielokrotnego użytku, które są wytworzone z materiałów wyróżniających się większą trwałością, pozwalających na korzystanie z nich przez dłuższy czas, a co za tym idzie, generujących mniejsze ilości odpadów. Natomiast z uwagi na formę kontaktu opakowania z opakowanym produktem, wskazuje się na opakowania pośrednie, które nie mają styczności z produktem oraz bezpośrednie, które stykają się z produktem.

Z jakich materiałów mogą być wykonane opakowania?

Kategoryzacja opakowań może opierać się również na tym, z jakiego rodzaju materiału są one wykonane. Najczęściej do ich wytworzenia stosuje się:

papier,
karton i tekturę,
tworzywa sztuczne (polipropylen – PP, polistyren – PS, politereftalan etylenu – PET, czy polietylen dużej gęstości – HDPE),
szkło,
stal,
aluminium,
drewno pozyskiwane z drzew liściastych lub iglastych.

W zakresie produkcji opakowań coraz częściej wykorzystywane są również ekologiczne, biodegradowalne surowce, które pozwalają ograniczyć negatywny wpływ ludzkiej działalności na środowisko naturalne. Ponadto istnieją opakowania wielomateriałowe (wykonane z co najmniej dwóch warstw różnych materiałów, które nie mogą być ręcznie oddzielone i które tworzą integralną całość, która składa się z pojemnika wewnętrznego i obudowy zewnętrznej oraz którą napełnia się, przechowuje, transportuje i opróżnia w takiej formie), ze względu na swoje właściwości, znajdujące zastosowanie najczęściej w przemyśle spożywczym, na przykład jako kartony na mleko lub soki, czy też torebki na przyprawy. Sam wybór rodzaju materiału, jaki zastosuje się do wytworzenia opakowań, jest uzależnionych przede wszystkim od ich przeznaczenia, a więc specyfiki produktu, jaki ma być w nich umieszczony.

Kto składa sprawozdania o odpadach opakowaniowych?

Szczegółowe informacje dotyczące sprawozdawczości w zakresie odpadów, opakowań oraz gospodarki odpadami można znaleźć w drugim rozdziale ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Art. 73 i 74 tego aktu prawnego przedstawia wyliczenie podmiotów, które mają obowiązek składania rocznych sprawozdań o odpadach opakowaniowych. Na tej liście znajduje się:

wprowadzający opakowania oraz eksportujący opakowania, o którym mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami odpadami opakowaniowymi,
wprowadzający produkty w opakowaniach, eksportujący i dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, o których mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi,
przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową,
przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w której są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, będące opakowaniami,
przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty, o których mowa w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej,
wprowadzający pojazdy, o którym mowa w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
wprowadzający sprzęt lub autoryzowany przedstawiciel,
wprowadzający baterie lub akumulatory, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach,
organizacja odzysku, organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego albo organizacja odzysku opakowań.

Wzór rocznego sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami

Jakie informacje znajdują się w takiej dokumentacji? Roczne sprawozdanie o odpadach opakowaniowych – wzór takiego tabelarycznego zestawienia wskazuje, że w pierwszej kolejności można tam znaleźć ogólne dane identyfikujące podmiot, takie jak:

numer rejestrowy,
imię i nazwisko lub nazwę podmiotu,
adres zamieszkania lub siedziby,
numer identyfikacji podatkowej NIP (o ile został nadany),
a w przypadku wprowadzającego baterie lub akumulatory także europejski numer identyfikacji podatkowej (o ile został nadany).

W dalszej części takiego sprawozdania przedstawione są informacje szczegółowe, których zakres różni się w zależności od tego, do jakiej kategorii przedsiębiorców objętych obowiązkiem sprawozdawczym się należy oraz tego, jakiego typu odpady wprowadza się do obrotu.

w zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych informacje między innymi o: masie wytworzonych i przywiezionych z zagranicy opakowań według rodzajów materiałów, liczbie wprowadzonych do obrotu lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, masie poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych, osiągniętych poziomach recyklingu odpadów opakowaniowych, wysokości należnej opłaty produktowej, czy przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych,
w zakresie lekkich i pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego objętych opłatą recyklingową informacje między innymi o: liczbie nabytych i wydanych lekkich i pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego,
w zakresie produktów wymienionych w załączniku nr 4a do ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, z podziałem na określone w tym załączniku rodzaje produktów informacje między innymi o: masie produktów wprowadzonych do obrotu, masie poddanych odzyskowi i recyklingowi odpadów poużytkowych, osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów poużytkowych, czy wysokości należytej opłaty produktowej,
w zakresie produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, z podziałem na rodzaje tych produktów oraz narzędzi połowowych, informacje między innymi o: masie i liczbie wprowadzonych do obrotu w danym roku kalendarzowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, czy osiągniętych poziomach selektywnego zbierania narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierające tworzywa sztuczne,
w zakresie pojazdów informacje między innymi o: liczbie pojazdów wprowadzonych na terytorium kraju w ciągu roku, liczbie dni, w których do zapewnienie sieci zbierania pojazdów brakowało kolejnych stacji demontażu lub punktów zbierania pojazdów oraz wysokości należnej opłaty za brak sieci zbierania pojazdów,
w zakresie sprzętu oraz zużytego sprzętu w rozumieniu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym informacje między innymi o: masie (sprzętu wprowadzonego do obrotu, zebranego zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych oraz innych źródeł niż gospodarstwa domowe, odpadów powstałych ze zużytego sprzętu wywiezionych z terytorium kraju w celu poddania ich recyklingowi), wykazie zakładów przetwarzania, z których prowadzącymi została zawarta umowa, czy sposobie prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych,
w zakresie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i zużytych akumulatorów informacje między innymi o: rodzaju i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów, wykazie zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów, z których prowadzącymi wprowadzający baterie lub akumulatory ma zawartą umowę, przeprowadzonych publicznych kampaniach edukacyjnych oraz zużytych bateriach i akumulatorach przenośnych.

Termin złożenia sprawozdania – o jakiej dacie trzeba pamiętać?

Pierwszy kwartał roku to okres, w trakcie którego przedsiębiorcy muszą przygotowywać wiele rozliczeń i raportów. Nie inaczej wygląda to w zakresie sprawozdawczości w obszarze ochrony środowiska. Sprawozdanie o odpadach opakowaniowych trzeba złożyć w terminie do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy, marszałkowi województwa właściwemu ze względu na:

siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy,
miejsce wytwarzania,
zbierania lub przetwarzania odpadów,
miejsce prowadzenia przez przedsiębiorcę jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową albo miejsce prowadzenia przez przedsiębiorcę jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomicznej.

Za niezłożenie sprawozdania o odpadach opakowaniowych w ustawowym terminie grozi kara grzywny.

Opłaty

Opłata produktowa (opakowaniowa) dotyczy wprowadzającego opakowania, a więc przedsiębiorcę:

wytwarzającego opakowania,
importującego opakowania,
dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia opakowań,
wewnątrzwspólnotowej dostawy opakowań.

Jest ona naliczana na koniec roku kalendarzowego. Maksymalna stawka opłaty produktowej dla opakowań wynosi aktualnie 4,50 zł za 1 kg. Szczegółowe stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw klimatu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki oraz ministrem właściwym do spraw rolnictwa. Wysokość stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań prezentuje się następująco:

tworzywo sztuczne – 2,70 zł za 1kg,
aluminium – 1,40 zł za 1kg,
stal – 0,80 zł za 1kg,
papier i tektura – 0,70 zł za 1kg,
szkło – 0,30 zł za 1kg,
drewno – 0,30 zł za 1kg,
opakowania wielomateriałowe – 1,70 zł za 1kg,
pozostałe – 1,00 zł za 1kg.

Zobowiązane do tego podmioty wnoszą opłatę produktową na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez marszałka województwa do dnia 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, którego ta opłata dotyczy.

Zwolnienia z opłaty – kiedy obowiązują?

Istnieje możliwość uniknięcia płacenia opłaty produktowej. Zachodzi ona w trzech sytuacjach:

skorzystanie z tak zwanej pomocy de minimis przeznaczonej dla przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach, którzy w danym roku kalendarzowym wprowadzili do obrotu produkty w opakowaniach o łącznej masie nieprzekraczającej 1 Mg, z zastrzeżeniem, że tacy przedsiębiorcy przedstawią marszałkowi województwa w terminie do dnia 15 marca każdego roku wymagane zaświadczenia, oświadczenia lub informacje,
przeniesienie obowiązków środowiskowych na profesjonalną organizację odzysku opakowań,
realizowanie we własnym zakresie wszelkich zadań związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych.

Profesjonalne sprawozdanie o odpadach opakowaniowych? Zapraszamy do współpracy!

Ze względu na charakter prowadzonej działalności, masz obowiązek sporządzania i składania sprawozdania o odpadach opakowaniowych? Pamiętaj, aby uczynić to w wyznaczonym terminie oraz zgodnie z obowiązującymi aktualnie zasadami, a dzięki temu unikniesz ewentualnych kar.

Zależy Ci na tym, żeby dopełnić wszelkich formalności, jednak nie dysponujesz wystarczającą wiedzą z zakresu prawa ochrony środowiska? Postaw na pomoc oferowaną przez fachowców z Project Zero Waste, którzy specjalizują się w kwestii sprawozdawczości i doskonale orientują się w aktualnych przepisach, obowiązujących regułach oraz standardach działania. Serdecznie zapraszamy do skorzystania z naszych kompleksowych usług!

Co zyskasz, decydując się na współpracę i kontakt z doświadczonym doradcą?

Główne korzyści to: oszczędność czasu, jaki należałoby przeznaczyć na samodzielne przygotowanie i przesłanie sprawozdania o odpadach opakowaniowych, gwarancja legalnego postępowania, jak również profesjonalna obsługa pozwalająca na optymalizację zachodzących w przedsiębiorstwie procesów związanych z ochroną środowiska.

Już teraz dołącz do grona naszych zadowolonych klientów!